خال برداری
هرنوع تغییر رنگ مشخص درپوست را خال میگویند. خال بر اثر غلظت و تجمع سلولهای تولید کننده رنگدانه بوجود میآید. کسانی که پوست روشن تری دارند بیشتر در معرض ایجاد خال قرار میگیرند.
خالها عموماً بر روی صورت، دست، پا و نیمتنه ظاهر میشود، اما میتوانند در هرجایی از بدن به وجود بیایند و معمولا به رنگ قهوه ای، قهوه ای تیره یا مشکی با لبه واضح در اندازههای مختلف هستند.
خالها بر اساس سلول ایجاد کننده خال، متفاوت هستند و اصولاً خوش خیم بوده و در موارد زیبایی درمان خاصی لازم نیست، خالهای مشکوک مانند آنهایی که تغییرات کاملاً مشخص و سریع در اندازه، شکل و رنگ داشته اند یا خالهای با ظاهر بزرگ و ناهمگن باید تحت انجام آزمایشات مختلف قرار بگیرند و در صورت نیاز عمل خال برداری بر روی آنها انجام بگیرد.
انواع خالها
خال مادرزادی
در گذشته وجود خالهای مشترک بین افرادی که نسبت فامیلی با هم داشتند را نوعی نشانه برای تشخیص این نسبت میدانستند و به این خال، نشان تولد گفته میشود که دلیل ثابت و خاصی برای بروز این خالها وجود ندارد. فقط مشخص شده است که این خالها ممکن است از بدو تولد همراه با نوزاد باشند و یا اینکه در دو سال اول روی بدن او تشکیل شوند و از نظر شکل، اندازه و رنگ متفاوت هستند. تقریبا روی بدن 2 درصد از نوزادان در هنگام تولد وجود دارد.
آتیپیکال
خالهای آتیپیکال به ندرت در صورت بوجود میآیند و معمولا بر روی گردن و بالاتنه ایجاد میشوند. ممکن است نوع خوشخیم آتیپیکال علائمی مشابه ملانوما (سرطان پوست) داشته باشند، به همین دلیل لازم است به صورت دورهای معاینه و بررسی شوند. با این حال نگران نباشید احتمال سرطانی شدن این خالها یک به ده هزار است و نسبت به خالهای معمولی ظاهری ناخوشایند دارند.
خالهای معمولی ( اکتسابی )
این نوع از خالها ممکن است به دلیل تماس مستقیم با نور آفتاب، حاملگی، بلوغ و… به وجود بیایند. خالهای اکتسابی بعد از ۳۰ سالگی معمولاً نمود کمتری دارند و به وجود نمیآیند اما در دوران نوجوانی پوست هر فرد مستعد برای تشکیل انواع خالهای اکتسابی میباشد.
خالهای غیر معمولی
به طور کلی انواع غیرمعمول دارای ویژگیهای زیر میباشند:
- به طور نامنظم و با مرز ناهموار و نامشخص در کنار هم تشکیل میشوند.
- دارای رنگهای متنوع (رنگارنگ) هستند.
- در هنگام لمس بافت متفاوتی نسبت به خالهای معمولی دارند.
- اندازه بزرگتری در حدود 6 میلیمتر به بالا دارند.
- افرادی که زیاد تحت تاثیر نور مستقیم آفتاب قرار میگیرند دچار این عارضه پوستی میشوند.
روشهای مختلف خال برداری
روشهای مختلفی از جمله کوتر، کرایو، شیوکردن، رادیو فرکانسی، لیزر و جراحی برای برداشتن خالها وجود دارد که انتخاب نوع خال برداری به عواملی از جمله اندازه و نوع ضایعه، تجربه جراح و همچنین هدف از برداشتن ضایعه وابسته است. به طور کلی خالهایی که در گذر زمان، شکل، اندازه، تقارن و رنگ آنها دچار تغییراتی میشود باید تحت انجام آزمایشات مختلف قرار بگیرند و در صورت نیاز، عمل خال برداری بر روی آنها از طریق یکی از روشهای زیر انجام بگیرد.
روش جراحی برای خال برداری:
پرکاربردترین روش برای برداشتن خال، روش جراحی است. خالها با بی حس کردن پوست و حذف بخش رشد کرده با قیچی یا با چاقوی جراحی خال برداشته می شوند.
روش کرایو
در این روش خال برداری، گاز اکسید نیتروژن از طریق دستگاههای مخصوص به سطح پوست زده میشود تا خون رسانی به سلولهای تشکیل دهنده خال را از طریق سرمای ایجاد شده مختل نموده و از این طریق عمل خال برداری بر روی صورت و یا پوست دیگر اعضای بدن انجام بگیرد.
روش کوتر
کوتر، روشی حرارتی از روشهای بسیار قدیمی و منسوخ شده برای خال برداری میباشد که به دلیل عدم تعیین دقیق عمق آسیب بافتی به خصوص برای برداشتن خالهای صورت امروزه استفاده از این روش به هیچ وجه توصیه نمیشود.
لیزر
لیزر یکی از روشهای مناسب برداشتن خال است که امروزه با استقبال خوبی نیز از طرف مخاطبان زیبایی رو به رو شده است. در روش برداشتن خال با لیزر بر خلاف روش کوتر، عمق آسیب بافتی به طور دقیق تعیین میشود این روش برای خالهای مسطح پوستی و یا خالهای ریشه دار تنها روشی است که می شود استفاده کرد.
جراحی بهتر است یا لیزر؟!
روش جراحی و غیرجراحی برداشت خال هر کدام مزایا و معایب خاص خود را دارند. برای مثال در جراحی پوست برش میخورد و بخیه زده میشود، اما در لیزر برش و بخیهای وجود ندارد. جراحی طی یک جلسه انجام میشود، اما لیزر ممکن است به چند جلسه تکرار احتیاج داشته باشد. احتمال عود خال با روش جراحی نیز کمتر از لیزر است. توجه داشته باشید که همه خالها را نمیتوان با لیزر برطرف کرد، بنابراین توصیه میشود انتخاب روش مناسب برای برداشت خال را به متخصص پوست بسپارید.
برداشت خال محدودیت سنی ندارد!
برای برداشت خال نیازی نیست که در سن خاصی باشید. با این حال در سن رشد همانطور که تمام قسمتهای بدن بزرگتر میشوند، خالها نیز افزایش سایز پیدا میکنند، بنابراین میتوان برداشت خال را تا پایان سن رشد به تعویق انداخت. اگر چه انجام این کار در سنین پایین نیز هیچ خطر و مشکلی ندارد. برای مثال شاید خال در محلی قرار داشته باشد که بر روحیه کودک تاثیر منفی بگذارد. در این صورت سن برداشت آن بستگی به نظر پزشک و خود فرد دارد. بعد از برداشت خال در روزهای اول باید به تجویز پزشک از کرمهای موضعی آنتیبیوتیک استفاده کرد. در ۲۴ تا ۴۸ ساعت اول نیز نباید به ناحیه آب زده شود، اما بعد از آن حمام رفتن مجاز است. بعد از کشیدن بخیهها هم میتوان از کرمهای ترمیمکننده استفاده کرد. علاوه بر اینها، افراد بعد از جراحی و لیزر باید تا یک مدت از قرار گرفتن در معرض نور آفتاب خودداری کرده و از کرمهای ضدآفتاب استفاده کنند تا جای برداشت خال لک نشود.
اقدامات قبل از خال برداری
اگر خال بزرگ باشد قطعا دارای ریشه است و قبل از خالبرداری بهتر است به تجویز پزشک از خال عکس گرفته شود. اگر پوست شما به صورت غیرعادی خال بیفتد بهتر است ابتدا آزمایش گرفته شود. برخی از متخصصان پوست قبل از خال برداری استفاده از کرمهای لایه بردار را تجویز میکنند که یک امر اختیاری است.
مراقبتهای بعد از خال برداری چیست؟
بعد از خال برداری نباید تا 24 ساعت به پوست آب بخورد. مرتبا روی جای سوختگی از کرم سوختگی و کرمهای دیگر استفاده شود. بعد از خالبرداری بهتر است یک هفته بیرون نروید تا نور خورشید باعث ایجاد لک در این نواحی نشود. بعد از اینکه زخمها تا حدودی رو به بهبودی رفتند از کرم ضد افتاب بدون رنگ استفاده کنید زیرا رنگهای موجود در کرم به زیر پوست نفوذ کرده و ایجاد لک میکنند. البته در هنگام جوش زدن هم بهتر است این کار انجام نشود زیرا منافذ سطح پوست باز هستند و پس از چند روز جای جوش تبدیل به لک میشود.
عوارض برداشتن خال
بعد از برداشتن خال ممكن است عوارضي ايجاد شود كه بسته به نوع و روش برداشت متفاوت است؛ ولي اغلب بعد از گذشت چند هفته بهبود مييابد.
قرمزي جاي خال: معمولاً بعد از جراحي يا ليزر ايجاد ميشود و به مرور زمان از بين ميرود.
اسكار (جوشگاه يا رد): احتمال باقي ماندن اسكار بعد از عمل خال، بستگي به مهارت پزشك و نوع ترميم پوست بيمار دارد. البته خالهاي بزرگتر امكان بيشتري براي ايجاد رد دارند و نيز خالهايي كه روي نواحي برجستهي گونهها وجود دارند. همچنين در خالهاي گردن، قفسهی سينه و اندام احتمال ايجاد گوشت اضافي در محل برداشت خال وجود دارد. نتيجهي برداشتن خال در نواحي مقعر صورت مثل بناگوش و خط خنده بسيار عالي است و در خيلي موارد هيچ ردي به جا نميگذارد.
تيرگي جاي خال: در بعضي پوستها، به خصوص نوع تيره تر امكان دارد جاي خال كمي تيره شود كه آن هم طي چند هفته تا چند ماه از بين ميرود.